Shree Ganesh Pancharatna Stotram श्री गणेश पंचरत्न स्तोत्रम हे आदि शंकराचार्यांनी रचलेले एक प्रभावी स्तोत्र आहे. या स्तोत्राच्या माध्यमातून आपण गणपती बाप्पाचे आशीर्वाद प्राप्त करून ज्ञान, समृद्धी, आणि जीवनातील अडथळे दूर करण्याची प्रार्थना करतो. गणेश उपासनेतील हे स्तोत्र अत्यंत महत्त्वाचे मानले जाते आणि भक्तांमध्ये याचा विशेष भक्तिभावाने पाठ केला जातो.
मुदाकरात्त मोदकं सदा विमुक्ति साधकं
कलाधरावतंसकं विलासलोक रक्षकम् ।
अनायकैक नायकं विनाशितेभ दैत्यकं
नताशुभाशु नाशकं नमामि तं विनायकम् ॥1॥
नतेतरातिभीकरं नवोदितार्क भास्वरम्
नमत्सुरारि निर्जरं नताधिकापदुद्धरम्।
सुरेश्वरं निधीश्वरं गजेश्वरं गणेश्वरं
महेश्वरं तमाश्रये परात्परं निरन्तरम् ॥2॥
समस्त लोक शङ्करं निरस्त दैत्यकुंजरं
दरेतरोदरं वरं वरेभवक्त्रमक्षरम्।
कृपाकरं क्षमाकरं मुदाकरं यशस्करं
मनस्करं नमस्कृतां नमस्करोमि भास्वरम् ॥3॥
अकिञ्चनार्तिमार्जनं चिरन्तनोक्तिभाजनं
पुरारिपूर्वनन्दनं सुरारिगर्वचर्वणम्।
प्रपञ्चनाशभीषणं धनञ्जयादिभूषणं
कपोलदानवारणं भजे पुराणवारणम् ॥4॥
नितान्तकान्तदन्तकान्तिमन्तकान्तकात्मजं
अचिन्त्यरूपमन्तहीनमन्तरायकृन्तनम्।
हृदन्तरे निरन्तरं वसन्तमेव योगिनां
तमेकदन्तमेव तं विचिन्तयामि सन्ततम् ॥5॥
फलश्रुती:
महागणे शपंचरत्नमादरेण योऽन्वहं
प्रजल्पति प्रभातके हृदि स्मरन् गणेश्वरम्।
अरोगतां अदोषतां सुसाहिती सुपुत्रतां
समीहितायुरष्टभूतिमभ्युपैति सोऽचिरात् ॥6॥
शेवट:
इति श्री शंकराचार्य विरचितं श्री महागणेश पञ्चरत्नं संपूर्णम् ॥
Shree Ganesh Pancharatna Stotram- जगद्गुरु आदि शंकराचार्य
श्लोक १:
मुदाकरात्त मोदकं सदा विमुक्ति साधकं
कलाधरावतंसकं विलासलोक रक्षकम् ।
अनायकैक नायकं विनाशितेभ दैत्यकं
नताशुभाशु नाशकं नमामि तं विनायकम् ॥1॥
मराठी अर्थ:
मी श्री गणेश भगवानांना नम्रतेने नमस्कार करतो, जे आपल्या हातात मोदक धारण करतात आणि जे मुक्तीचे साधन आहेत. ज्यांच्या मस्तकावर चंद्रकोर शोभून दिसते, जे विश्वाचे रक्षण करतात आणि ज्यांनी गजासुर दैत्याचा नाश केला. ते सर्वांच्या पापांचा विनाश करतात. अशा गणेश भगवानांची मी उपासना करतो.
श्लोक २:
नतेतरातिभीकरं नवोदितार्क भास्वरम्
नमत्सुरारि निर्जरं नताधिकापदुद्धरम्।
सुरेश्वरं निधीश्वरं गजेश्वरं गणेश्वरं
महेश्वरं तमाश्रये परात्परं निरन्तरम् ॥2॥
मराठी अर्थ:
मी सतत त्या श्री गणेश भगवानांना वंदन करतो जे नेहमी उषाकाळातल्या सूर्याप्रमाणे तेजस्वी असतात. ज्यांचा सन्मान देव आणि दैत्य दोन्ही करतात, जे देवतांमध्ये श्रेष्ठ आहेत.
श्लोक ३:
समस्त लोक शङ्करं निरस्त दैत्यकुंजरं
दरेतरोदरं वरं वरेभवक्त्रमक्षरम्।
कृपाकरं क्षमाकरं मुदाकरं यशस्करं
मनस्करं नमस्कृतां नमस्करोमि भास्वरम् ॥3॥
मराठी अर्थ:
मी माझे मन त्या तेजस्वी गणपतीसमोर झुकवतो. जे संपूर्ण जगाचे कल्याण करतात, ज्यांनी गजासुर दैत्याचा वध केला, ज्यांचे मोठे पोट आहे आणि ज्यांचे मुख हत्तीप्रमाणे सुंदर आहे. जे अविनाशी आहेत, आनंद आणि कीर्ती देणारे आहेत, आणि ज्यांची पूजा सर्व भक्त करतात.
श्लोक ४:
अकिञ्चनार्तिमार्जनं चिरन्तनोक्तिभाजनं
पुरारिपूर्वनन्दनं सुरारिगर्वचर्वणम्।
प्रपञ्चनाशभीषणं धनञ्जयादिभूषणं
कपोलदानवारणं भजे पुराणवारणम् ॥4॥
मराठी अर्थ:
मी त्या भगवानाची पूजा करतो जे गरीबांचे दु:ख दूर करतात, जे ॐ चे निवासस्थान आहेत, जे शिव भगवानांचे ज्येष्ठ पुत्र आहेत, जे परमेश्वराच्या शत्रूंना पराजित करतात, जे विनाशाच्या समान भयंकर आहेत, जे एक गजासुराचे हत्यारे आहेत आणि ज्यांच्या गळ्यात साप आहे.
श्लोक ५:
नितान्तकान्तदन्तकान्तिमन्तकान्तकात्मजं
अचिन्त्यरूपमन्तहीनमन्तरायकृन्तनम्।
हृदन्तरे निरन्तरं वसन्तमेव योगिनां
तमेकदन्तमेव तं विचिन्तयामि सन्ततम् ॥5॥
मराठी अर्थ:
मी सदैव त्या भगवान गणेशाचे चिंतन करतो, ज्यांचे दंत अत्यंत सुंदर आणि तेजस्वी आहेत, ज्यांचे स्वरूप अमर आणि अविनाशी आहे, जे सर्व अडथळ्यांना दूर करतात आणि जे योग्यांच्या हृदयात निरंतर वास करतात.
फलश्रुती:
महागणे शपंचरत्नमादरेण योऽन्वहं
प्रजल्पति प्रभातके हृदि स्मरन् गणेश्वरम्।
अरोगतां अदोषतां सुसाहिती सुपुत्रतां
समीहितायुरष्टभूतिमभ्युपैति सोऽचिरात् ॥6॥
मराठी अर्थ:
जो भक्त दररोज प्रातःकाळी श्री गणेश पंचरत्न स्तोत्राचे पठण करतो, आणि भगवान गणेशाचे ध्यान करतो, तो भक्त आरोग्यदायी जीवन, शांती, समृद्धी, आणि शारीरिक व मानसिक दोषांपासून मुक्त होतो. त्याला उत्तम संतान, दीर्घायुष्य आणि आठ प्रकारची संपत्ती प्राप्त होते.
शेवट:
इति श्री शंकराचार्य विरचितं श्री महागणेश पञ्चरत्नं संपूर्णम् ॥
मराठी अर्थ:
श्री शंकराचार्य यांनी रचलेले श्री महागणेश पंचरत्न स्तोत्र येथे संपले.
श्री गणेश पंचरत्न स्तोत्रम: एक आध्यात्मिक मार्गदर्शक
परिचय
श्री गणेश पंचरत्न स्तोत्रम हे आदि शंकराचार्यांनी रचलेले अत्यंत शक्तिशाली स्तोत्र आहे. हे स्तोत्र गणपती भक्तांमध्ये विशेष महत्त्वाचे मानले जाते. गणेश उपासनेतील पंचरत्न स्तोत्रमाचे स्थान अनन्यसाधारण आहे, कारण हे स्तोत्र आपल्याला शुद्धता, शांती, आणि समृद्धीच्या मार्गावर घेऊन जाते.
श्री गणेश पंचरत्न स्तोत्रमाची रचना – shree ganesh pancharatna stotram
श्लोकांची रचना आणि त्यातील सुंदरता
श्री गणेश पंचरत्न स्तोत्रमाच्या पाच श्लोकांची रचना अत्यंत सुंदर आणि प्रभावशाली आहे. या श्लोकांमध्ये गणेशाची स्तुती, त्यांची शक्ती, आणि त्यांच्या कृपेची महती सांगितली आहे.
आदि शंकराचार्यांनी केलेली स्तोत्राची रचना
आदि शंकराचार्यांनी हे स्तोत्र रचताना गणपतीच्या विभिन्न रूपांचे वर्णन केले आहे. या स्तोत्रात गणेशाची कृपा, शक्ती, आणि त्यांची भक्तांवरील माया स्पष्टपणे व्यक्त केली आहे.
स्तोत्रातील श्लोकांचा अर्थ आणि महत्व
प्रत्येक श्लोकाचा अर्थ आणि त्याचे आध्यात्मिक महत्व
श्री गणेश पंचरत्न स्तोत्रमाच्या प्रत्येक श्लोकाचा एक विशिष्ट अर्थ आहे. या श्लोकांमध्ये गणेशाच्या विविध गुणांचे वर्णन केले आहे, जे भक्तांना मानसिक शांती आणि आध्यात्मिक उन्नतीसाठी मार्गदर्शक ठरतात.
श्लोकांमधील भावार्थ आणि त्याचा भक्तांवर होणारा प्रभाव
प्रत्येक श्लोक भक्ताच्या मनावर सकारात्मक प्रभाव टाकतो. या श्लोकांचा भावार्थ असा आहे की गणपती आपल्या जीवनातील सर्व संकटांना दूर करतात आणि आपल्या जीवनात सुख-समृद्धी आणतात.
स्तोत्राच्या पठणाचे फायदे
मानसिक आणि आध्यात्मिक फायदे
गणेश पंचरत्न स्तोत्राच्या नियमित पठणाने मानसिक स्थैर्य मिळते आणि आध्यात्मिक प्रगती होते. हे स्तोत्र आपल्या मनातील नकारात्मक विचारांना दूर करते आणि आपल्याला सकारात्मक ऊर्जा प्रदान करते.
जीवनातील अडचणींवर मात करण्यासाठी स्तोत्र पठणाचे महत्त्व
या स्तोत्राच्या नियमित पठणाने आपण जीवनातील अडचणींवर मात करू शकतो. गणेशाची कृपा प्राप्त झाल्याने आपल्या जीवनातील संकटे सहज दूर होतात.
श्री गणेश पंचरत्न स्तोत्रमाचे पठण कसे करावे?
योग्य विधी आणि वेळा
गणेश पंचरत्न स्तोत्राचे पठण प्रातःकाळी, स्वच्छ मनाने, आणि भक्तिभावाने करणे आवश्यक आहे. स्तोत्राच्या पठणासाठी मंगळवार आणि चतुर्थीचे दिवस विशेष महत्त्वाचे मानले जातात.
साधकांसाठी काही खास सूचना
- विधी: स्नान करून, स्वच्छ वस्त्रे परिधान करून, आणि गणेशाच्या मूर्तीसमोर बसून हे स्तोत्र पठण करावे.
- प्रसाद: मोदक, दूर्वा, आणि फळे गणेशाला अर्पण करावी.
- समर्पण: मनःशांती आणि एकाग्रतेने हे स्तोत्र पठण करावे.
श्री गणेश पंचरत्न स्तोत्रमाचे सांस्कृतिक आणि धार्मिक महत्व
विविध धार्मिक आणि सांस्कृतिक कार्यक्रमांमध्ये स्तोत्राचे पठण
गणेशोत्सव, विवाह, गृहप्रवेश यांसारख्या धार्मिक कार्यक्रमांमध्ये या स्तोत्राचे पठण केले जाते. या स्तोत्राने संपूर्ण वातावरण पवित्र होते आणि भक्तांना शांतीचा अनुभव येतो.
गणेशोत्सवाच्या निमित्ताने पंचरत्न स्तोत्राचा पाठ
गणेशोत्सवाच्या काळात पंचरत्न स्तोत्राचा विशेष पठण केला जातो. हे स्तोत्र गणेशाच्या कृपेचा अनुभव देण्यासाठी अत्यंत प्रभावी मानले जाते.
श्री गणेश पंचरत्न स्तोत्रमाच्या श्रद्धाळू भक्तांमधील लोकप्रियता
विविध क्षेत्रातील लोकांमध्ये स्तोत्राचे महत्त्व
विविध क्षेत्रातील लोक हे स्तोत्र नियमितपणे पठण करतात. हे स्तोत्र त्यांना मानसिक स्थिरता, आत्मविश्वास, आणि आध्यात्मिक उन्नती देते.
स्तोत्राचे दैनिक जीवनात असलेले स्थान
हे स्तोत्र दैनिक जीवनातही अत्यंत उपयुक्त आहे. नित्य पठणाने आपण आपल्या जीवनातील अनेक समस्यांवर मात करू शकतो.
निष्कर्ष
shree ganesh pancharatna stotram श्री गणेश पंचरत्न स्तोत्रमाचे नियमित पठण केल्याने भक्तांना मानसिक शांती, समृद्धी, आणि गणेशाची कृपा प्राप्त होते. या स्तोत्राचे पठण करून आपण आपल्या जीवनातील सर्व अडचणींवर मात करू शकतो आणि गणेशाची कृपा आपल्या जीवनात कायमस्वरूपी ठेवू शकतो. त्यामुळे, प्रत्येक भक्ताने या स्तोत्राचे नियमित पठण करावे.