श्री शिव सहस्रनाम स्तोत्रम् ॥ Shiva Sahasranama Stotram
Shiva Sahasranama Stotram श्री शिव सहस्रनाम स्तोत्रम् हे एक अद्वितीय स्तोत्र आहे ज्यात भगवान शिवाचे एक हजार पवित्र नावे आहेत. या स्तोत्राचा उद्देश भक्तांना भगवान शिवाचे विविध गुण आणि स्वरूप समजून देणे आहे. हे स्तोत्र पठण केल्याने भक्तांना मानसिक शांती, आध्यात्मिक उन्नती आणि सर्व प्रकारच्या संकटांतून मुक्तता मिळते. इतिहासात, या स्तोत्राचा उल्लेख अनेक पुराणांमध्ये आणि धार्मिक ग्रंथांमध्ये आढळतो, ज्यामुळे हे स्तोत्र भक्तांसाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
ध्यानम्‌
वंदे शंभुमुमापतिं सुरगुरुं वंदे जगत्कारणम्‌ ।
|वंदे पन्नगभूषणं मृगधरं वंदे पशूनांपतिम्‌ ॥
वंदे सूत्यशशांकवह्निनयनं वंदे मुकुंदप्रियम्‌ ।
वंदे भक्तजनाश्रयं च वरदं वंदे शिवं शंकरम्‌ ॥
पूर्व पीठिका
वासुदेव उवाच
तस्सप्रयशोभूत्वा मम तात युधिष्ठिर ।
प्रांजलिः प्राह विप्रर्षिर्नामसंग्रहमादितः ॥ १ ॥
उपमन्युरुवाच
ब्रह्मप्रोक्तै ऋषिप्रोक्तैर्वेदवेदांगसंभवैः ।
सर्वलोकेषु विख्यातं स्तुत्यं स्तोष्यामि नामभिः ॥ २ ॥
महद्विर्विहितैः सत्यैः सिद्धैः सर्वार्थसाधकैः ।
ऋषिणा तंडिना भक्त्या कृतैर्वेदकृतात्मना ॥ ३ ॥
यथोक्तैः साधुभिः ख्यातैः मुनिभिः सत्त्वदर्शिभिः ।
प्रवरं प्रथमं स्वर्ग्यं सर्वभूतहितं शुभम्‌ ॥ ४ ॥
श्रुतैः सर्वत्र जगति ब्रह्मलोकावतारितैः ।
सत्यैः तत्परमं ब्रह्म ब्रह्मप्रोक्तैः सनातनम्‌ ॥ ५ ॥
वक्ष्ये यदुकुलश्रेष्ठ शृणुष्वावहितो मम ।
वरय एनं भवं देवं भक्तस्त्वं परमेश्वरम्‌ ॥ ६ ॥
तेन ते श्रावयिष्यामि यत्तद्ब्रह्म सनातनम्‌ ।
न शक्यं विस्तरात्कृत्स्नं वक्तुं सर्वस्य केनचित्‌ ॥ ७ ॥
युक्तेनापि विभूतिनामपि वर्षशतैरपि ।
यस्यादिर्मध्यमंतं च सुरैरपि न गम्यते ॥ ८ ॥
कस्तस्य शक्नुयाद्वक्तुं गुणान्‌ कार्त्स्न्येन माधव ।
किं तुं देवस्य महतः संक्षिप्तार्थपदाक्षरम्‌ ॥ ९ ॥
शक्तितश्चरितं वक्ष्ये प्रसादात्तस्य धीमतः ।
अप्राप्ततु ततोऽनुज्ञां न शक्यः स्तोतुमीश्वरः ॥ १० ॥
यदा तेनाभ्यनुज्ञातः स्तुतो वै स तदा मया ।
अनादिनिधनस्याहं जगद्योनर्महात्मनः ॥ ११ ॥
नाम्नां कंचित्समुद्देशं वक्ष्याम्यव्यक्तयोगिनः ।
वरदस्य वरण्यस्य विश्वरूपस्य धीमतः ॥ १२ ॥
शृणु नाम्नां चयं कृष्ण यदुक्तं पद्मयोनिना ।
दशनामसहस्राणि यान्याह प्रपितामहः ॥ १३ ॥
तानि निर्मथ्य मनसा दध्नो घृतमिवोद्दृतम्‌ ।
गिरेः सारं यथा हेम पुष्पसारं यथा मधु ॥ १४ ॥
घृतात्सारं यथा मण्डं तथैतत्सारमुद्धृतम्‌ ।
सर्वपापापहमिदं चतुर्वेद समन्वितम्‌ ॥ १५ ॥
प्रयत्नेनाधिगंतव्यं धार्यं च प्रयतात्मना ।
मांगल्यं पौष्टिकं चैव रक्षोघ्नं पावनं महत्‌ ॥ १६ ॥
इदं भक्ताय दातव्यं श्रद्धधनास्तिकाय च ।
नाश्रद्धदानरूपाय नास्तिकाय जितात्मने ॥ १७ ॥
यश्चाभ्यसूयते देवं कारणात्मानमीश्वरम्‌ ।
न कृष्ण नरकं याति सहपूर्वैः सहात्मचैः ॥ १८ ॥
इदं ध्यानमिदं योगमिदं ध्येयमनुत्तमम्‌ ।
इदं जप्यमिदं ज्ञानं रहस्य मिदमुत्तमम्‌ ॥ १९ ॥
यं ज्ञात्वा ह्यंतकालेऽपि गच्छेत्परमां गतिम्‌ ।
पवित्रं मंगलं मेध्यं कल्याणमिदमुत्तमम्‌ ॥ २० ॥
इदं ब्रह्मा पुरा कृत्वा सर्वलोकपितामहः ।
सर्वस्तवानां राजत्वे दिव्यानां समकल्पयत्‌ ॥ २१ ॥
तदाप्रभृति चैवायमीश्वरस्य महात्मनः ।
स्तवराज इति ख्यातो जगत्यमरपूजितः ॥ २२ ॥
ब्रह्मलोकादयं स्वर्गे स्तवराजोऽवतारितः ।
यतस्तंडीः पुरा प्राप्य तेन टंडी कृतोऽभवत्‌ ॥ २३ ॥
स्वर्गाच्चैवात्र भूर्लोकं टंडिना ह्यवतारितः ।
सर्वमंगलमांगल्यं सर्वपापप्रणाशनम्‌ ॥ २४ ॥
निगदिष्ये महाबाहो स्तवानामुत्तमं स्तवम्‌ ।
ब्रह्मणामपि यद्ब्रह्म पराणामपि यत्परम्‌ ॥ २५ ॥
तेजसामपि यत्तेजस्तपसामपि यत्तपः ।
शांतीनामपि या शांतिर्द्युतीनामपि या द्युतिः ॥ २६ ॥
दांतानामपि यो दांतोधीमतामपि या च धीः ।
देवानामपि यो देवः ऋषीणामपि यस्त्वृषिः ॥ २७ ॥
यज्ञानामपि यो यज्ञः शिवानामपि यः शिवः ।
रुद्राणामपि तों रुद्रः प्रभा प्रभवतः प्रभुः ॥ २८ ॥
योगिनामपि यो योगी कारणानां च कारणम्‌ ।
यतो लोकाः संभवति न भवंति यतः पुनः ॥ २९ ॥
सर्वभूतात्मभूतस्य हरस्यामिततेजसः ।
अष्टोत्तरसहस्रं तु नाम्नां सर्वस्य मे शृणु ।
यच्छ्रुत्त्वा मनुजव्याघ्र सर्वान्कामानवाप्यसि ॥ ३० ॥
इति पूर्व पीठिका ॥
श्री शिवसहस्रनाम स्तोत्रम् – Shiva Sahasranama Stotram
प्रथम अंश
ॐ स्थिरः स्थाणुः प्रभुर्भानुः प्रवरः वरदः वरः ।
सर्वात्मा सर्वविख्यातः सर्वः सर्वकरो भवः ॥ १ ॥
जटी चर्मी शिखंडी च सर्वांगः सर्वभावनः ।
हरश्च हरिणाक्षश्च सर्वभूतहरः प्रभुः ॥ २ ॥
प्रवृत्तिश्च निवृत्तिश्च नियतः शाश्वतः ध्रुवः ।
श्मशानवासी भगवान्‌ खचरः गॊचरः अर्दनः ॥ ३ ॥
अभिवाद्यः महाकर्मा तपस्वी भूतभावनः ।
उन्मत्तवेषः प्रच्छन्नः सर्वलोकप्रजापतिः ॥ ४ ॥
महारूपः महाकायः वृषरूपः महायशाः ।
महात्मा सर्वभूतात्मा विश्वरूपः महाहनुः ॥ ५ ॥
Shiva Sahasranama Stotram श्री शिव सहस्रनाम स्तोत्रम्: अर्थ आणि लाभ
शिव सहस्रनाम स्तोत्रम आणि त्याचा अर्थ खाली दिलेला आहे. देवी शिवाची कृपा प्राप्त करण्यासाठी आपण दररोज भक्तीने याचा जाप करू शकता.
Shiva Sahasranama Stotram श्लोक आणि त्याचा अर्थ
ॐ स्थिरः स्थाणुः प्रभुर्भानुः प्रवरॊ वरदॊ वरः ।
सर्वात्मा सर्वविख्यातः सर्वः सर्वकरॊ भवः ॥ १ ॥
जो शाश्वत आहे, स्थिर आहे, सर्वोच्च प्रभु आहे, उज्ज्वल आहे. जो सर्वश्रेष्ठ, वरदान देणारा आणि उत्कृष्ट आहे. जो सर्वांचा आत्मा आहे, सर्व विख्यात आहे, सर्व आहे आणि सर्वकाही करणारा आहे, त्याला नमस्कार.
जटी चर्मी शिखंडी च सर्वांगः सर्वभावनः ।
हरश्च हरिणाक्षश्च सर्वभूतहरः प्रभुः ॥ २ ॥
जो जटाधारी आहे, चर्म धारण करणारा आहे, आणि शिखंडी आहे. ज्याचे सर्व अंग पवित्र आहेत, सर्व ठिकाणी उपस्थित आहे. जो दु:खांचा नाश करणारा आहे, मृगाच्या नेत्रांसारखा आहे, सर्व प्राण्यांचे दु:ख हरण करणारा आणि सर्वांचा स्वामी आहे, त्याला नमस्कार.
प्रवृत्तिश्च निवृत्तिश्च नियतः शाश्वतॊ ध्रुवः ।
श्मशानवासी भगवान्‌ खचरॊ गॊचरॊऽर्दनः ॥ ३ ॥
जो सृजन आणि विघटनाचा स्रोत आहे, जो शाश्वत आणि अपरिवर्तनशील आहे. जो शमशानात निवास करणारा आहे, सर्वांचा स्वामी आहे, जो आकाश आणि पृथ्वीवर विचरण करणारा आहे, त्याला नमस्कार.
अभिवाद्यॊ महाकर्मा तपस्वी भूतभावनः ।
उन्मत्तवॆष प्रच्छन्नः सर्वलॊकप्रजापतिः ॥ ४ ॥
जो वंदनीय आहे, जो महान कर्म करणारा आहे, जो महान तपस्वी आहे, जो सर्व प्राण्यांना उत्पन्न करणारा आहे. जो पागलाचा वेष धारण करणारा आहे, जो लपलेला आहे, आणि जो सर्व लोकांमध्ये सर्व प्राण्यांचा स्वामी आहे, त्याला नमस्कार.
महारूपॊ महाकाय़ॊ वृषरूपॊ महायशाः ।
महात्मा सर्वभूतात्मा विश्वरूपॊ महाहनुः ॥ ५ ॥
जो महान रूपाचा आहे, ज्याचे विशाल शरीर आहे, जो बैलाच्या रूपात आहे, जो महान प्रसिद्धीचा आहे. जो महान आत्मा आहे, सर्व प्राण्यांचा आत्मा आहे, ज्याचे विश्वरूप आहे, आणि ज्याचे महान जबडा आहे, त्याला नमस्कार.
हे पण वाचा
शिव सहस्रनाम स्तोत्र पठणाचे लाभ
शिव सहस्रनाम स्तोत्र पठणाचे लाभ अनंत आहेत. असे मानले जाते की नियमितपणे शिव सहस्रनाम स्तोत्र पठण केल्याने भक्तांना भगवान शिवाशी संलग्न होण्यास आणि त्यांचे आशीर्वाद मिळविण्यास मदत होते. हे शारीरिक आणि मानसिक कल्याण आणण्यास मदत करते आणि भक्तांना नकारात्मक विचार आणि भावनांवर मात करण्यास मदत करते. शिव सहस्रनाम स्तोत्राची संगीतमय रचना भक्तांना ऊर्जा आणि आध्यात्मिक शक्ती प्रदान करते. भक्ती आणि प्रामाणिकपणे या मंत्राचे पाठ केल्याने अनेक आध्यात्मिक लाभ मिळू शकतात.
भगवान शिवाच्या कृपेने, या अद्वितीय स्तोत्राच्या नियमित पठणाने, भक्तांना त्यांच्या जीवनातील सर्व प्रकारच्या संकटांतून मुक्तता आणि शांती प्राप्त होईल. शिव सहस्रनाम स्तोत्र पठणाच्या माध्यमातून आपल्याला मानसिक शांती, आध्यात्मिक उन्नती, आणि भगवान शिवाचे आशीर्वाद मिळो, अशीच प्रार्थना!
Shiva Sahasranama Stotram: एक अद्वितीय आध्यात्मिक अनुभव
श्री शिव सहस्रनाम स्तोत्राचे प्रास्ताविक
वासुदेव आणि उपमन्यु यांनी श्री शिव सहस्रनाम स्तोत्राची प्रस्तावना दिली आहे. या प्रस्तावनेत भगवान शिवाचे गुण, रूप आणि शक्तीचे वर्णन केले आहे. प्रारंभिक श्लोकांमध्ये भगवान शिवाच्या अनंत स्वरूपाचे आणि त्यांच्या भक्तांसाठी असलेल्या प्रेमाचे वर्णन आहे. प्रत्येक नावामध्ये भगवान शिवाचे विविध गुणधर्म आणि त्यांचे आध्यात्मिक महत्व आहे.
श्री शिव सहस्रनाम स्तोत्राचा अर्थ
शिव सहस्रनाम स्तोत्रातील प्रत्येक श्लोक भगवान शिवाच्या विविध गुणांचे आणि स्वरूपांचे वर्णन करतो. उदाहरणार्थ, “महादेव” हे नाव भगवान शिवाच्या महानतेचे आणि त्यांच्या विश्वातील सर्वोच्च स्थानाचे वर्णन करते. “शंभो” हे नाव भगवान शिवाच्या कल्याणकारी स्वरूपाचे आणि त्यांच्या भक्तांसाठी असलेल्या कृपेचे प्रतीक आहे. या नावांमध्ये शिवाचे विविध स्वरूप, गुण, आणि शक्ती यांचे सखोल वर्णन आहे.
शिव सहस्रनाम स्तोत्र पठणाचे लाभ
शिव सहस्रनाम स्तोत्राचे नियमित पठण केल्याने भक्तांना मानसिक शांती, शारीरिक आरोग्य, आणि आध्यात्मिक उन्नती मिळते. हे स्तोत्र पठण केल्याने मनःशांती, ध्यानातील गती, आणि आत्मविश्वास वाढतो. अनेक भक्तांनी सांगितले आहे की या स्तोत्राच्या नियमित पठणाने त्यांना त्यांच्या जीवनातील संकटांतून मुक्तता आणि शांती प्राप्त झाली आहे.
पूजेतील महत्व
शिव सहस्रनाम स्तोत्राचा उपयोग पूजेत कसा करावा हे जाणून घेणे महत्वाचे आहे. पूजा करताना हे स्तोत्र पठण केल्याने भगवान शिवाची कृपा प्राप्त होते. पूजेतील स्थान आणि रीतीभात समजून घेतल्याने भक्तांना अधिक प्रभावीपणे स्तोत्र पठण करता येते.
शिवभक्तांसाठी विशेष सूचना
शिव सहस्रनाम स्तोत्र पठणाची योग्य पद्धत समजून घेणे आवश्यक आहे. नियमित वेळेवर हे स्तोत्र पठण केल्याने अधिक लाभ मिळतो. ध्यान आणि आचरणात संतुलन राखल्याने आध्यात्मिक उन्नती मिळते.
निष्कर्ष
शिव सहस्रनाम स्तोत्र हे एक अद्वितीय स्तोत्र आहे ज्यामुळे भक्तांना आध्यात्मिक उन्नती मिळते. हे स्तोत्र पठण केल्याने मानसिक शांती, शारीरिक आरोग्य, आणि सर्व प्रकारच्या संकटांतून मुक्तता प्राप्त होते.
संदर्भ आणि अतिरिक्त वाचन
शिव सहस्रनाम स्तोत्राचे अधिक माहितीसाठी विविध ग्रंथ आणि पुराणांचा अभ्यास करावा. शंकराचार्य आणि अन्य संतांची मतें आणि त्यांचे विचार हे देखील उपयुक्त ठरू शकतात.
भगवान शिवाच्या कृपेने आणि या अद्वितीय स्तोत्राच्या नियमित पठणाने, भक्तांना त्यांच्या जीवनातील सर्व प्रकारच्या संकटांतून मुक्तता आणि शांती प्राप्त होईल. शिव सहस्रनाम स्तोत्र पठणाच्या माध्यमातून आपल्याला मानसिक शांती, आध्यात्मिक उन्नती, आणि भगवान शिवाचे आशीर्वाद मिळो, अशीच प्रार्थना!